De rol van kleur in een huisstijlhandboek: strategie of marketingbullshit?

Bij het opstellen van een huisstijlhandboek komt altijd dezelfde vraag terug: welke kleuren moeten we gebruiken? Gaan we voor blauw? Of net die ene iets lichtere tint blauw waarvan de helft van de bevolking het verschil toch niet zal zien. Veel merken laten zich verleiden door de zogenaamde ‘kleurpsychologie’ – rood zou kracht uitstralen, blauw zou vertrouwen wekken, groen zou je spontaan in een boomknuffelaar veranderen. Maar hoeveel hiervan is feit en hoeveel is gewoon slimme marketing? En moet dit allemaal in je huisstijlhandboek staan? Tijd om er dieper in te duiken.

Kleurkeuze: strategie boven psychologie

Laten we eerlijk zijn: bedrijven kiezen hun kleuren niet omdat er een of ander wetenschappelijk artikel zegt dat rood ‘energie’ uitstraalt. Ze kiezen kleuren omdat ze opvallen, herkenbaarheid creëren en marketingtechnisch werken. Niemand vertrouwt je merk opeens omdat je blauw gebruikt. Vertrouwen bouw je op met service en kwaliteit, niet met een RGB-code. Dat gezegd hebbende, er is enig onderzoek naar de impact van kleur op het doen van aankopen, zoals beschreven in deze studie: Influence of Colors as a Key Element in Consumer Marketing. Hoewel sommige onderzoeken verbanden leggen tussen kleur en emoties, is het belangrijk om de context, merkassociaties en concurrentieomgeving mee te wegen in je keuzes.

Zoals benoemd in het onderzoek, kan kleur wel helpen om eruit te spatten ten opzichte van je concurrenten (of überhaupt). De vraag is dan echter, ligt het aan de kleur? Of de hele brandstyle?

Bekende merken en hun kleurgebruik: logisch of gewoon toeval?

Er zijn genoeg grote merken die zogenaamd ‘kleurpsychologie’ als argument gebruiken, maar de echte reden achter hun kleurkeuze is meestal gewoon marketing en designstrategie.

• Coca-Cola: Waarom rood? Niet omdat het ‘passie’ oproept, maar omdat het knalt in het schap en al decennialang wordt geassocieerd met kerstcommercials en gezelligheid. Niet geheel toevallig dat de grootste concurrent knal blauw gebruikt om zich hiertegen af te zetten en óók op te vallen.

• Apple: Wit en zwart staan niet voor ‘luxe en minimalisme’. Ze werken simpelweg goed op verpakkingen en schermen en maken het logo tijdloos.

• McDonald’s: Geel en rood (tegenwoordig donker groen) zijn niet gekozen omdat ze ‘honger opwekken’, maar omdat ze goed werken op borden langs de weg. Lekker duidelijk zichtbaar vanuit je auto op één kilometer afstand wanneer je eigenlijk beter thuis kan gaan koken.

Verstandige keuzes: concurrentieanalyse boven psychologie

In plaats van blind te varen op kleurentheorieën, is het slimmer om een concurrentieanalyse te doen. Kijk wat je sector doet en bepaal of je daarin wilt opgaan of juist iets anders wilt doen.

• Techwereld: Hier zie je overal blauw en wit (Facebook, LinkedIn en 2Social natuurlijk). Dit heeft weinig te maken met betrouwbaarheid, maar alles met professionaliteit en neutraliteit. Blauw werkt goed in digitale interfaces en straalt stabiliteit uit, wat vooral in een snel veranderende sector als tech belangrijk is.

• Voedingsindustrie: Merken zoals Coca-Cola, McDonald’s en Burger King gebruiken rood en geel. Niet omdat het wetenschappelijk bewezen is dat rood honger opwekt, maar omdat het opvalt in een drukke supermarkt of langs de snelweg en een gevoel van energie en snelheid oproept – handig voor fastfood.

• Mode en luxe: Merken als Chanel en Gucci kiezen vaak voor zwart of goud, omdat dit direct exclusiviteit en premium-kwaliteit uitstraalt. Dit past bij de doelgroep die waarde hecht aan luxe en status. Maar let op: als je merk niets te maken heeft met luxe of als je niet de beste/duurste in je markt bent, blijf dan weg van goud. Dit kan het juist goedkoop laten ogen in plaats van exclusief.

• Duurzaamheid en gezondheid: Groene en aardetinten worden vaak gebruikt door merken in de biologische of duurzame sector, zoals Holland & Barrett of The Body Shop. Dit sluit aan bij het idee van natuur en verantwoordelijkheid.

Daarnaast is het slim om niet alleen te kijken naar wat je concurrenten doen, maar ook naar wat je doelgroep verwacht. Kleur kan een krachtig hulpmiddel zijn, maar alleen als het past binnen de bredere strategie van je merk. Kortom: kijk naar de markt, naar je doelgroep en naar je positionering – niet naar een pseudo-wetenschappelijk kleurenwiel.

Praktische overwegingen bij kleurkeuze

Een slimme huisstijl draait om bruikbaarheid, niet om emotionele kleurassociaties. Denk aan:

• Leesbaarheid: Contrast is belangrijker dan de ‘betekenis’ van een kleur. Lichtgele tekst op een witte achtergrond? Succes ermee.

• Consistentie: Te veel kleuren maken je merk chaotisch. Beperk jezelf tot een paar strategische tinten.

• Flexibiliteit: Werkt de kleur zowel op je website als op een visitekaartje? Top. Zo niet, heroverwegen.

Daarom leggen merken hun kleuren vast in een huisstijlhandboek met hex-, RGB- en CMYK-codes en strikte gebruiksregels. Niet omdat kleuren een magische betekenis hebben, maar omdat het zorgt voor een consistente uitstraling. Hoe je deze kleuren slim kiest en inzet, zonder dat het een chaos wordt, bespreken we in een vervolgblog. Daarin gaan we dieper in op het kiezen van primaire, secundaire en ondersteunende kleuren – en waarom deze keuzes strategisch en onderbouwd moeten zijn in plaats van puur op gevoel gebaseerd.

Conclusie

Kleur is een belangrijk element in branding, maar het is geen wondermiddel. Het draait niet alleen om psychologie of emotie, maar vooral om strategie en positionering. Kies kleuren die aansluiten bij je merkidentiteit, concurrentieanalyse en de verwachtingen van je doelgroep. Uiteindelijk is een goed gekozen kleurenpalet een onderdeel van een bredere merkstrategie, niet de enige bepalende factor.

Hoe je deze kleuren slim kiest en inzet, zonder dat het een chaos wordt, bespreken we in een vervolgblog. Daarin gaan we dieper in op het kiezen van primaire, secundaire en ondersteunende kleuren – en waarom deze keuzes strategisch en onderbouwd moeten zijn in plaats van puur op gevoel gebaseerd.